Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης φέρνει τα πάνω κάτω στο διαδίκτυο. Οι μηχανές αναζήτησης, αντί να κατευθύνουν τους χρήστες σε ειδησεογραφικά sites, προσφέρουν πλέον απευθείας απαντήσεις μέσω AI. Οι χρήστες παίρνουν αυτό που θέλουν χωρίς να κάνουν κλικ. Αποτέλεσμα, κατακόρυφη πτώση της επισκεψιμότητας σε ενημερωτικά μέσα.
Μέσα όπως το The Atlantic, η Business Insider και το Politico έχουν ήδη καταγράψει έως και 50% μείωση της επισκεψιμότητας σε ορισμένες σελίδες. Η επίδραση είναι δραματική. Όταν ένα μοντέλο βασίζεται κυρίως στις διαφημίσεις και ξαφνικά εξαφανίζεται η κυκλοφορία, το οικοδόμημα καταρρέει.
Οι εκδότες αντιδρούν με συνδρομές
Σε απάντηση, πολλοί εκδότες στρέφονται προς τις συνδρομές. Δηλαδή ζητούν από τους αναγνώστες να πληρώνουν για πρόσβαση σε περιεχόμενο που μέχρι πρότινος ήταν ελεύθερο. Το επιχείρημα είναι απλό, «αν δεν μας πληρώνετε, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε τη δουλειά μας». Και δεν είναι παράλογο.
Όμως το πρόβλημα είναι αλλού, όλοι ζητούν συνδρομές πλέον.
- Το Spotify ζητά συνδρομή για μουσική,
- Το Netflix για ταινίες,
- Το Substack για άρθρα γνώμης,
- Το Medium, το Apple News, το New York Times, το The Guardian, όλα ζητούν λίγα ευρώ το μήνα.
Και ξαφνικά, από εκεί που οι χρήστες είχαν πρόσβαση σε πληροφορία και ψυχαγωγία με λίγη διαφήμιση, τώρα καλούνται να πληρώνουν για τα πάντα, παντού. Δεν μιλάμε για μία ή δύο βασικές υπηρεσίες, αλλά για δεκάδες μικρές μηνιαίες χρεώσεις που συσσωρεύονται.
Το μοντέλο έχει ξεφύγει
Η εμμονή στις συνδρομές δεν είναι τυχαία. Οι εταιρείες πλέον δεν αναζητούν απλώς κέρδος, αναζητούν σταθερό, προβλέψιμο μηνιαίο εισόδημα. Τα λεγόμενα “recurring revenues” έχουν γίνει το ιερό δισκοπότηρο της ψηφιακής οικονομίας.
Από εφαρμογές σημειώσεων μέχρι ειδήσεις και φαγητό στο σπίτι, όλες οι πλατφόρμες στρέφονται σε αυτό το μοντέλο, συνδρομή ή τίποτα. Ακόμα και εφαρμογές που παλιά ήταν αγοραστικές, τώρα κλειδώνουν βασικά χαρακτηριστικά πίσω από paywall.
Αυτό δημιουργεί έναν τεράστιο κατακερματισμό. Ο μέσος χρήστης δεν έχει ούτε τα χρήματα ούτε τη διάθεση να εγγραφεί σε πάνω από δέκα πλατφόρμες, μόνο και μόνο για να διαβάζει άρθρα ή να βλέπει ντοκιμαντέρ.
Και τώρα ανακυκλώνεται και το περιεχόμενο
Ένα ακόμα σοβαρό πρόβλημα που έχει αναδυθεί είναι η ανακύκλωση περιεχομένου από την ίδια την AI. Εκατομμύρια άρθρα, post, οδηγίες και αναλύσεις δημιουργούνται αυτόματα με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, πολλές φορές απλώς παραφράζοντας υπάρχον υλικό.
Τι σημαίνει αυτό,
Ότι η AI μαθαίνει από περιεχόμενο που έχει ήδη παραχθεί, συχνά από άλλες AI. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος επανάληψης. Η AI διαβάζει AI, συνοψίζει AI, και αναδημοσιεύει πανομοιότυπα κείμενα με διαφορετική σειρά ή λέξεις.
Το αποτέλεσμα είναι ένας επίπεδος και απρόσωπος λόγος, χωρίς πρωτογενή ματιά, χωρίς εμπειρία, χωρίς προσωπική φωνή. Όσο περισσότερο κυριαρχεί αυτός ο τύπος περιεχομένου, τόσο περισσότερο χάνεται η ανθρώπινη διάσταση,
- οι λεπτομέρειες,
- οι συναισθηματικές αποχρώσεις,
- η γνώση του «είμαι εκεί»,
- το γιατί γράφεται ένα άρθρο και από ποιον.
Αν δεν υπάρχει δημοσιογράφος ή συγγραφέας να παρατηρεί, να βιώνει, να ρωτά και να γράφει, το περιεχόμενο μετατρέπεται σε ηχητικό wallpaper, κάτι που ακούγεται όμορφα αλλά δεν λέει τίποτα.
Η μεγάλη αντίφαση
Και ενώ οι χρήστες αρχίζουν να απομακρύνονται από τις συνδρομές, κουρασμένοι και επιφυλακτικοί, η τεχνητή νοημοσύνη τους προσφέρει δωρεάν αυτό που χρειάζονται, περίληψη, ανάλυση, απαντήσεις. Έτσι κλείνει ο κύκλος, τα ειδησεογραφικά sites χάνουν κοινό από την AI, προσπαθούν να επιβιώσουν με συνδρομές, αλλά οι χρήστες δεν πληρώνουν επειδή έχουν ήδη την AI.
Το ερώτημα είναι απλό και τρομακτικό, ποιος θα μείνει να γράφει το περιεχόμενο που καταναλώνει η τεχνητή νοημοσύνη; Αν κανείς δεν πληρώνει για τη δημοσιογραφία, τότε αυτή σταδιακά θα σβήσει. Και η ίδια η AI, σε λίγα χρόνια, δεν θα έχει τίποτα ουσιαστικό να μάθει ή να συνοψίσει.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Η λύση δεν είναι εύκολη. Όμως μια πιθανή διέξοδος είναι η υβριδική προσέγγιση,
- κάποια άρθρα ελεύθερα,
- κάποια premium,
- αξιοποίηση της κοινότητας,
- λιγότερη εξάρτηση από clickbait και περισσότερη επένδυση στην αξιοπιστία.
Η μονολιθική προσέγγιση «πλήρωσε, αλλιώς φύγε» είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Ο κόσμος θέλει να ενημερωθεί. Αλλά θέλει επίσης να νιώσει ότι τον σέβονται, όχι ότι του φορτώνουν άλλη μια συνδρομή με το ζόρι.