Το Voyager 1 στα όρια του ηλιακού συστήματος

Το διαστημικό σκάφος Voyager 1 της NASA έχει εισέλθει στα τελευταία σύνορα του ηλιακού συστήματος. Έχει μπει σε μια απέραντη, ταραχώδη έκταση όπου η επίδραση του ήλιου τελειώνει και κυριαρχούν οι συγκρούσεις ανάμεσα στα σωματίδια του ηλιακού ανέμου και των σωματιδίων του διαστρικού ανέμου, που βρίσκεται μεταξύ των αστεριών. Σαν αποτέλεσμα αυτών των συγκρούσεων είναι η επιβράδυνση του ηλιακού ανέμου.

Οι τελευταίες μετρήσεις δείχνουν ότι το σκάφος βρίσκεται σε μια απόσταση 14 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

“Το διαστημικό σκάφος Voyager 1 έχει εισέλθει στο τελευταίο στάδιο της κούρσας προς το όριο του διαστρικού διαστήματος, καθώς αρχίζει να εξερευνά το σύνορο του Ηλιακού Συστήματος”, αναφέρει σε ανακοίνωση του ο Edward Stone, επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος Voyager στο Τεχνολογικό Ίδρυμα της Καλιφόρνιας και επιστημονικός υπεύθυνος στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) στην Καλιφόρνια.

Οι ερευνητές είχαν από το Νοέμβριο του 2003 ενδείξεις ότι το σκάφος – μετά από πτήση 26 χρόνων – εισέρχεται στην πιο παράξενη περιοχή του ηλιακού συστήματος.

Πέρυσι όμως οι ειδικοί διαφωνούσαν κατά πόσο το σκάφος είχε περάσει την περιοχή διακοπής του κρουστικού κύματος ή ήταν πολύ κοντά.

Στην περιοχή διακοπής κρουστικού κύματος, ο ηλιακός άνεμος επιβραδύνεται απότομα από μια ταχύτητα που κυμαίνεται από 1,1 έως 2,4 εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα και γίνεται πυκνότερο και καυτότερο.

Το συμπέρασμα της ομάδας είναι ότι το Voyager 1, έχει εισέλθει επιτέλους σε μια περιοχή – heliosheath – πέρα από αυτή της διακοπής του κρουστικού κύματος.

Η πρόβλεψη για τη θέση της περιοχής διακοπής του κρουστικού κύματος ήταν δύσκολή, επειδή οι ακριβείς συνθήκες στο διαστρικό διάστημα μας είναι άγνωστες. Επίσης, οι αλλαγές στην ταχύτητα και την πίεση του ηλιακού ανέμου αναγκάζουν τα όρια της περιοχής αυτής να μεταβάλλονται συνεχώς.

Τα πιο πειστικά στοιχεία ότι το Voyager 1 διέσχισε την περιοχή διακοπής του κρουστικού κύματος είναι η μέτρηση μιας ξαφνικής αύξησης στην ισχύ του μαγνητικού πεδίου – που μεταφέρεται από τον ηλιακό άνεμο – συνδυασμένη με μια απότομη μείωση στην ταχύτητά του. Αυτό συμβαίνει όποτε ο ηλιακός άνεμος επιβραδύνεται.

Τον Δεκέμβριο του 2004, τα διπλά μαγνητόμετρα του Voyager 1 παρατήρησαν να διπλασιάζεται περίπου η ισχύς του μαγνητικού πεδίου ξαφνικά, όπως αναμενόταν όταν ο ηλιακός άνεμος επιβραδύνεται.

Το μαγνητικό πεδίο έχει παραμείνει σε αυτά τα υψηλά επίπεδα από το Δεκέμβριο του 2004. Το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA έχει κατασκευάσει αυτά τα μαγνητόμετρα.

Το Voyager 1 επίσης παρατήρησε μια αύξηση στον αριθμό των ηλεκτρονίων και των ιόντων και μια έκρηξη του θορύβου του κύματος του πλάσματος, πριν από το κρουστικό κύμα. Αυτό θα γινόταν μόνο εάν το Voyager 1 είχε περάσει την περιοχή διακοπής του κρουστικού κύματος.

Το κύμα κλονισμού επιταχύνει φυσικά τα ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια, που κινούνται πέρα δώθε προς τις αντίθετες πλευρές του κύματος κλονισμού, ενώ μπορούν (αυτά τα σωματίδια) να δημιουργήσουν κύματα πλάσματος.

“Οι παρατηρήσεις του Ταξιδιώτη δείχνουν τα τελευταία χρόνια ότι η περιοχή διακοπής του κύματος κλονισμού είναι πολύ πιο περίπλοκη από όσο νομίζαμε”, τόνισε ο Δρ Eric Christian, ειδικός επιστήμονας για ηλιακό σύστημα.

Ο χρυσός δίσκος με το μήνυμα από τη ΓηΗ κύρια αποστολή των δύο Ταξιδιωτών του διαστήματος ήταν ο Δίας και ο Κρόνος, και ακολούθως έφτασαν μέχρι τα όρια του ηλιακού συστήματος. Επειδή, εκεί δεν υπάρχει αρκετή ηλιακή ενέργεια και οι ηλιακές συλλέκτες θα ήταν άχρηστοι, γι αυτό και το κάθε σκάφος εξοπλίστηκε με τρεις θερμοηλεκτρικές γεννήτριες με ραδιοϊσότοπα, για να παραγάγουν την αναγκαία ηλεκτρική ισχύ για τα συστήματα και τα όργανα των δύο διαστημικών σκαφών. Έτσι 28 χρόνια αργότερα τα Voyager λειτουργούν ακόμα χάρις στην θερμότητα που παράγεται από το διοξείδιο του πλουτωνίου.

Το Voyager 1 μεταφέρει μια χρονοκάψουλα με χαιρετισμούς σε διάφορες γλώσσες, ενώ εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί για τουλάχιστον 20 χρόνια ακόμα, τροφοδοτούμενο από τις τρεις θερμοηλεκτρικές γεννήτριες.

Τo Voyager 2, μέλος της ίδιας αποστολής στα συστήματα του Δία και του Κρόνου, εκτοξεύτηκε επίσης το 1977, αλλά έχει ακολουθήσει διαφορετική διαδρομή και βρίσκεται σε μικρότερη απόσταση από τον Ήλιο, περίπου 10,4 δισ. χιλιόμετρα.

Πηγή: http://www.physics4u.gr/news/2005/scnews1978.html
http://voyager.jpl.nasa.gov/index.html