Εθισμοί σε παιχνίδια (video game addiction)

Το παρακάτω κειμενάκι το έγραψα ως απάντηση σε ένα blog ενός e-φίλου, του Περικλή Βανικιώτη aka Uroborus : http://uroborus.wordpress.com/2008/06/09/world-of-the-warcrafts και το δημοσιεύω και εδώ ως αυτόνομο άρθρο, για περαιτέρω σχολιασμό ή τροφή για σκέψεις. Πρόκειται για την άποψη μου περί βίντεο παιχνιδιών και εθισμών.

Ως αρχαίος gamer – και όχι δεν παίζαμε με ακόντια όπως λέμε για το στρατό, αλλά με ASCII chars για χαρακτήρες, π.χ. c = packman 🙂 και το animation του γίνετε εναλλάσσοντας το o με to c όσο κινείτε – που συνεχίζω και παίζω μέχρι και σήμερα (είμαι της γενιάς του ‘70) και συγκεκριμένα με συνδρομές αυτή τη στιγμή σε WoW (argent dawn) και εδώ και 2 ½ χρόνια στο wwiionline.com http://www.log.gr/read.cfm?id=3934 και πριν 6-7 χρόνια για αρκετά χρόνια σε free servers και στον official (gustin) του Lineage ][ και με αρκετά άλλα online (και αμέτρητα offline) στο gamer bio μου :p , μπορώ να πω, πως: «όλα είναι σχετικά» 🙂

Τι εννοώ; ΑΝ θέλεις να καείς θα καείς, ΑΝ δεν θέλεις το αποφεύγεις. Ένας εθισμός ναι μεν υπάρχει, μη ξεχνάμε πως έχουν φτιάξει κλινικές για αυτό http://en.wikipedia.org/wiki/Video_game_addiction, αλλά δεν είναι τόσο μεγάλος ώστε να μην μπορείς να πεις κόβω το L2 ή το WoW και πάω π.χ. για μπάνια. Αν δεν μπορεί κάποιος να το κάνει προσωπικά πιστεύω πως είναι πολύ αδύναμος χαρακτήρας ή ότι δεν έχει τα σωστά κίνητρα για να σταματήσει ή ακόμα καλύτερα να το ελαττώσει.  Γιατί ο εθισμός και το «κάψιμο» που λέμε, είναι να παίζεις ατελείωτες ώρες, κάθε μέρα, παραμελώντας άλλες βασικές σου ανάγκες.

Για παράδειγμα όταν όλη σου η παρέα παίζει αντί να βγει έξω για βόλτα ή καφέ, ακολουθείς και εσύ. Λύσεις; Βρίσκεις γκόμενα/ο, βρίσκεις νέες παρέες, προσπαθείς να ξεκολλήσεις και τους υπόλοιπους της παρέας, κόβεις τη συνδρομή σου (δεν ανανεώνεις) ή ακόμα καλύτερα μαθαίνεις να ελέγχεις τον χρόνο που παίζεις.

Προσωπικά θεωρώ το παιχνίδι #1 ψυχαγωγία (σε αντίθεση με την τηλεόραση) και ήδη παίζω με την κόρη μου παιχνίδια στον υπολογιστή από όταν ήταν μηνών. Τώρα είναι 4 ½ χρονών και πλέον παίζει και μόνη της κάποια παιχνίδια και το καλύτερο που βλέπω είναι πως έχει αποκτήσει την σωστή αντίληψη, όπου πλέον καταλαβαίνει χωρίς καν να ξέρει ανάγνωση, ποια είναι τα κουμπιά που πρέπει να πατηθούν σε κάθε παιχνίδι (δηλαδή ξεχωρίζει ανάμεσα στα διαφορετικά GUI των παιχνιδιών που πρέπει να κάνει κλικ για να ξεκινήσει το παιχνίδι) μέχρι και το τι πρέπει να κάνει στο παιχνίδι πολλές φορές χωρίς να της εξηγήσω.

Μάλιστα παίζουμε εδώ και 2 ½ χρόνια μαζί και ένα παιδικό MMO της Disney, το ToonTown ( http://www.disney.co.uk/toontown ). Επειδή προέρχομαι από περιβάλλον όπου μεγάλωσα μέσα στα video games (πατέρας με κατάστημα ηλεκτρονικών παιχνιδιών πριν πολλά χρόνια – προ φρουτακίων δυστυχώς! :p ) συνεχίζω να πιστεύω πως τα παιχνίδια – κάθε φύσης και είδους, όχι μόνο τα ηλεκτρονικά – έχουν τεράστια οφέλη στη ψυχολογία, στην ψυχαγωγία αλλά και στην διαπαιδαγώγηση των ανθρώπων.

Πιστεύω πως οι σημερινοί νέοι, που όντως πολλοί καίγονται άπειρες ώρες στις οθόνες, ιδιαίτερα με τα MMO, βρίσκουν σε αυτά μια διέξοδο από τη σκληρή πραγματικότητα και μια διαφυγή από τα υπερβολικά μαθήματα και υποχρεώσεις που τους φορτώνουμε εμείς οι μεγαλύτεροι, βλέπουν το παιχνίδι ως αγχολυτικό, νοιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια από όσο έξω, με όλα αυτά που βλέπουμε και ακούμε να γίνονται καθημερινά και στην τελική περνάνε και ευχάριστα τις ώρες τους, αφού δεν παίζουν από αγγαρεία αλλά από ευχαρίστηση. Και εγώ έχω παίξει σερί 10ωρα σε κάποια games, αλλά είχα το χρόνο και τη διάθεση να το κάνω. Μικρότερος μάλιστα μαζευόμασταν παρέα 3-4 άτομα στο σπίτι και λύναμε adventures (τα παλιά της Sierra και ακόμα παλιότερα τα text adventure με τις εντολές σε command prompt κατάσταση) ή παίζαμε turn based games ώρες. Έτυχε και μέρες που φιλοξενούσαμε φιλαράκια στο σπίτι και συνεχίζαμε το παιχνίδι μας (με διακοπές για φαί – ύπνο και καμιά βόλτα) και τις επόμενες μέρες. Αυτά βέβαια γινόταν εποχές που δεν είχαμε σχολείο.

Γιατί πρέπει να θεωρηθεί αυτό εθισμός και αντίθετα δεν θεωρείτε εθισμός τα τόσα εκατομμύρια ανθρώπων που λιώνουν όλη μέρα μπροστά στην τηλεόραση, παρακολουθώντας ότι σαβούρα τους πλασάρουν τα σαβουροκάναλα, όπου εκεί δεν έχουν και καμία ουσιαστική συμμετοχή ή αμφίδρομη επικοινωνία, πέρα του τηλεκοντρόλ; Δηλαδή πολλές φορές οι εθισμένοι στην τηλεόραση γονείς, φοβούνται μην εθιστούν τα παιδιά τους στα video games… πράγμα που είναι αν μη τη άλλο τραγελαφικό.

Άλλοι πάλι γονείς (καλώς ή κακώς) νοιώθουν ποιο ασφαλείς όταν τα παιδιά τους είναι στο σπίτι και δεν γυρνάνε στους δρόμους όπου και εκεί μπορούν να μπλέξουν με χειρότερους εθισμούς από τα video games. Το κακό είναι πως ο αδύναμος χαρακτήρας που δεν μπορεί να κάνει έναν αυτοέλεγχο και να κοντρολάρει σωστά τη ζωή του, αν παραμεληθεί θα εθιστεί. Δεν θα είναι στο L2, θα είναι στα χαρτιά, σε ναρκωτικά, σε ποτό κλπ. Εκεί χρειάζεται ένα έλεγχος και μια προσεχτική καθοδήγηση και βοήθεια.

Απλώς τα πράγματα δεν πιστεύω πως είναι τόσο τραγικά ώστε να κλείνουν παιδιά στα ειδικά νοσοκομεία ως game addictives, από τη στιγμή που οι ίδιοι οι gamers κάποια στιγμή θα βαρεθούν και το L2 και το WoW και το CS ή το Dotta στα net café και θα ξεκόψουν ή θα δουν τον ήλιο έξω και θα προτιμήσουν το μπανάκι, την βόλτα, την γκόμενα κλπ από το δωμάτιο τους. Αν δεν το κάνουν, ας δώσουν οι γονείς ένα κίνητρο π.χ. οικογενειακές διακοπές, εκδρομές, σινεμά, βόλτα με τα παιδιά, οικογενειακά παιχνίδια κλπ Στην τελική ας παίξουν μαζί με το παιδί!

Για μένα το καλύτερο είναι να καταφέρεις το παιδί ή και τον ευατό σου αν είσαι gamer, να παίζει με μέτρο και χωρίς να παραμελεί άλλες δραστηριότητες, κοινωνικές υποχρεώσεις, μαθήματα κλπ. Ισχύει το «Παν μέτρον άριστον» και στο gaming, όπως και σε οτιδήποτε άλλο στη ζωή μας.

Επί της ευκαιρίας μερικά παλιότερα κειμενάκια σχετικά με το θέμα:

ΥΓ 1: Καμένοι όλου του κόσμου ενωθείτε! (ήθελα να βρω έναν τοίχο να το γράψω, αλλά επειδή ακρίβυναν τα σπρέι, βαριέμαι να τρέχω και έξω και να ψάχνω για τοίχους, το κάνω εδώ 🙂 )
ΥΓ 2: Οι απαγορεύσεις ποτέ δεν βγαίνουν σε καλό και συνήθως φέρνουν τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά..
ΥΓ 3: Εδώ και χρόνια ακούω για εθισμούς: Εθισμός στο διαδίκτυο, εθισμός στα παιχνίδια, τώρα της μόδας είναι ο εθισμός στα κοινωνικά δίκτυα! Το ακούτε εσείς Lineagάδες και WoWάδες; Άιντε τρέξτε για κανένα account στο facebook ή το myspace να μην μείνετε εκτός μόδας :p (Η κυριαρχία των online social networks και τα επερχόμενα 3D social networks : http://www.log.gr/read.cfm?id=3402 )
ΥΓ 4: Για τους άντρες games που προσπαθούν να «αποτοξινωθούν» από το gaming: http://www.gta4.ws/archives/64 Δείτε μερικές gamer 🙂