Μετά από μια συζήτηση που είχαμε στο forum του log.gr, ο φίλος Πέτρος (petsef) έκανε μια πολύ πετυχημένη σύνοψη όσων συζητούσαμε περί online λειτουργικών συστημάτων και διαδικτύου σε μια γραμμή «πολύ απλά υπολογιστής του μέλλοντος είναι το διαδίκτυο και το λειτουργικό, ο browser.».
Προσωπικά κατέληξα σε αυτήν την άποψη παρακολουθώντας την πορεία του hardware και τους software πάνω από τρεις δεκαετίες. Βλέπουμε ότι όσο μεγαλώνει και φθηναίνει η ισχύς και ο χώρος των υπολογιστών, να επιστρέφουν με παραλλαγές τα παλιά γνωστά dummy / dumb terminals ή thin clients ή Network computers όπως τα ονόμασε αργότερα η Orcale. Και όχι μόνο τα dummy terminals αλλά και αυτό που ακούμε εδώ και κάποια χρόνια για τα "έξυπνα σπίτια" και τους αυτοματισμούς να γίνονται ολοένα και πιο προσιτά και να μη φαντάζουν μόνο σενάρια επιστημονικής φαντασίας ή τεχνολογίες ενός μακρινού μέλλοντος.
Ως νέου είδους dummy terminals αναφέρομαι στους υπολογιστές μικρών δυνατοτήτων που μέσω shared computing – και τεχνολογίες cloud ή grid μπορούν να συνδέονται στο web και να εκμεταλλεύονται την ισχύ άλλων υπολογιστών που είναι ήδη συνδεμένα στο διαδικτύου ή ακόμα και εκμεταλλευόμενα την ισχύ και τον χώρο ενός server που βρίσκετε στο τοπικό δίκτυο και έχει μόνιμη σύνδεση με το διαδίκτυο.
Μπορεί για παράδειγμα ο υπολογιστής σας να μη βρίσκετε στο σπίτι σας αλλά να είναι ένα τερματικό με μια οθόνη, ένα πληκτρολόγιο, και ένα ποντίκι (ή κάποιες touchscreen συσκευές) και μια κεντρική μονάδα που έχει τα απολύτως απαραίτητα για να λειτουργήσει και να μπορέσει να συνδεθεί σε κάποιο server ενός data center.
Στο σπίτι σας έχετε μπορεί να υπάρχουν διάφορες συσκευές, από κινητά μέχρι ψυγεία, που θα έχουν την δυνατότητα να συνδέονται ασύρματα με το διαδίκτυο, είτε απευθείας, είτε μέσω του δικού σας τοπικού server, από τον οποίο μπορούν να εκμεταλλευτούν κάποιες hardware ή software δυνατότητες του ή και να επαναπρογραμματίζονται αυτόματα.
Η θα μπορείτε να έχετε ένα μικρό φορητό φθηνό dummy terminal και να το χρησιμοποιείτε για να αλλάζετε κανάλια, να σερφάρετε στο διαδίκτυο, να βλέπετε ταινίες, να ακούτε μουσική, να προγραμματίζεται άλλες συσκευές, να παρακολουθείται ειδήσεις από τις πηγές που σας ενδιαφέρουν χωρίς να χρειάζεται να τις ψάχνετε, να έχετε ένα πλήρες ημερολόγιο με όλες σας τις υποχρεώσεις, ραντεβού και ένα τοπικό προσωπικό σας blog όπου εκτός από τις γραπτές ανανεώσεις που θα μπορείτε να κάνετε θα αναλαμβάνει αυτομάτως να σας ενημερώνει για ότι μπορεί να σας ενδιαφέρει σε καθημερινή βάση εκφωνώντας η απλώς προβάλλοντας τις πληροφορίες. Οι πληροφορίες αυτές από τη στιγμή που θα βρίσκονται στον προσωπικό σας server, θα είναι άμεσα διαθέσιμες από όσες συσκευές έχετε δώσει το δικαίωμα να έχουν πρόσβαση σε αυτές.
Το στερεοφωνικό σας, που το αγοράσατε για να απολαμβάνεται καλύτερη ποιότητα ήχου, μπορεί επίσης να παίζει – αφού συνδεθεί με τον server σας – ραδιοφωνικούς σταθμούς από το διαδίκτυο, να κατεβάζει τραγούδια και λίστες, να διαβάζει τις playlist (aka mix tapes) που σας έφτιαξε ο φίλος / η φίλη σας και να αρχίζει να παίζει αυτόματα κ.ο.κ. Η τηλεόραση επίσης μπορεί να παίξει διαδικτυακούς σταθμούς, να παίξουμε παιχνίδια με άλλους, να μας δείξει τίτλους ειδήσεων από γνωστές διαδικτυακές πηγές που έχουμε καθορίσει αλλά και να παίξει ΚΑΙ αυτή μουσική, ταινίες, video με ταινίες που e-νοικιάζουμε και κατεβάζουμε σε 1-2 λεπτά από το διαδίκτυο κ.ο.κ.
Αν προσθέσουμε σε όλα αυτά και μια ακόμα συσκευή που αναλαμβάνει με φωνητικές εντολές να κάνει τους προγραμματισμούς στον server αλλά και άλλες διαδικασίες, θα μπορείτε για παράδειγμα όσο εσείς γυμνάζεστε στο διάδρομο σας – με πρόγραμμα ασκήσεων που επίσης έχει τραβήξει από τον server σας – με φωνητικές εντολές, να αλλάζετε κανάλια, να ενημερώνεστε για τις ειδήσεις που θέλετε, να σερφάρετε, να ανοιγοκλείνετε συσκευές, να παίρνετε τηλέφωνο και γενικότερα ασύρματα και χωρίς ιδιαίτερο κόπο να κάνετε πολλές από τις εργασίες που κάνουμε σήμερα από διαφορετικές συσκευές με χειρονακτικό τρόπο.
Έτσι όπως φαντάζομαι το μέλλον, θεωρώ πολύ πιθανό μέσα στα πάγια που πληρώνουμε για παράδειγμα τώρα στην εταιρεία παροχής ηλεκτρικού ρεύματος να συμπεριλαμβάνεται και ένας απομακρυσμένος server σε κάποιο κρατικό ή ιδιωτικό data center τον οποίο θα μπορούμε να εκμεταλλευόμαστε και να τραβάμε δεδομένα από ένα πλήθος ηλεκτρικών συσκευών που θα αποτελεί ουσιαστικά τον «κεντρικό μας υπολογιστή» και όλες οι υπόλοιπες συσκευές τα «περιφερειακά». Σε έναν κόσμο όπου δεν θα μας απασχολούν θέματα όπως επεξεργαστική ισχύ, ταχύτητες γραμμών, αποθηκευτικός χώρος και θα έχουν λυθεί σημαντικά θέματα ασφάλειας των δεδομένων μας, σίγουρα θα υπάρχουν και φθηνές μικρές φορητές συσκευές που ασύρματα θα μπορούν να κάνουν τις περισσότερες από τις εργασίες που έχω περιγράψει και στο άρθρο Η τεχνολογία σήμερα και η τεχνολογία που θα ήθελα αύριο .
Αν δεν αλλάξει κάτι που θα φέρει πάνω κάτω και τον τρόπο με τον οποίο συνδεόμαστε στο web σήμερα, ο browser μπορεί να αποτελέσει και το νέο λειτουργικό μας σύστημα αφού θα είναι αυτός που θα συνδεθεί στο server μας που θα έχει ήδη εγκατεστημένο το online λειτουργικό μας. Τα online λειτουργικά θα μας βοηθάνε όπως τα σημερινά desktop OS για να κάνουμε κάποιες κοινές εργασίες ή αυτές τις προχωρημένες που προανέφερα από οποιεσδήποτε συσκευές που θα μπορούν να συνδεθούν με αυτά. Το καλύτερο βέβαια θα είναι όλες οι λειτουργίες που κάνουμε σήμερα με τους τοπικούς υπολογιστές γραφείου ή τους φορητούς μας να γίνονται με τον ίδιο τρόπο απομακρυσμένα τόσο γρήγορα, πετυχημένα και απρόσκοπα που να μην υπάρχει διαφορά και να μην μας απασχολεί αν δουλεύουμε τοπικά ή απομακρυσμένα, καθώς και να μη χρειαζόμαστε καθόλου web browsers για να βρίσκουμε οποιαδήποτε πληροφορία που θα βρίσκεται στο web, αφού οι πληροφορίες θα είναι δομημένες έτσι ώστε να είναι προσπελάσιμες από οποιαδήποτε συσκευή και πρόγραμμα.
Το μεγάλο θέμα όπως φαίνεται που θα μας απασχολεί για πολύ καιρό ακόμα είναι η ασφάλεια αυτών των δεδομένων και συγκεκριμένα κατά πόσο θα εξασφαλίζουμε ότι όλα τα δεδομένα θα είναι προσπελάσιμα πάντα και ανά πάσα στιγμή από εμάς και δεν θα μπορούν να παραβιαστούν από τρίτους. Οπότε όλα αυτά έχουν ως βασική προϋπόθεση να λυθούν ή έστω αντιμετωπιστούν θέματα διαθεσιμότητας γραμμών / ταχυτήτων / ισχύος / ασφάλειας / κόστους / ενέργειας και προστασίας περιβάλλοντος. Δεν ξέρω αν αυτά που περιγράφω θα τα προλάβει η δική μου γενιά, αλλά έχω την αίσθηση πως η κόρη μου θα τα ζήσει. Τώρα το αν ένα τέτοιο μέλλον θα είναι καλύτερο για τον άνθρωπο ή θα τον υπερφορτώνει με πληροφορίες και δεδομένα (άχρηστα ή μη), ή αν θα καταφέρει να του εξασφαλίσει περισσότερο ελεύθερο χρόνο, είναι θέματα που ανοίγουν άλλο μεγάλο κεφάλαιο προς συζήτηση.