Η Κίνα έχει αναδειχθεί σε παγκόσμια βιομηχανική δύναμη μέσω μιας στρατηγικής μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1980 και έχει αποδώσει καρπούς σε πολλούς τομείς. Από την τεχνολογία και την ενέργεια, μέχρι την ρομποτική, τα ηλεκτρονικά, τα αυτοκίνητα και τις τηλεπικοινωνίες, η Κίνα σήμερα είναι ένας από τους κυρίαρχους παίκτες σε παγκόσμιο επίπεδο. Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη έχουν μείνει πίσω λόγω της επικέντρωσής τους σε βραχυπρόθεσμες στρατηγικές που βασίζονται στην αποδιάρθρωση των εγχώριων βιομηχανιών και τη μεγιστοποίηση κερδών.
Η Κίνα, από την αρχή, επένδυσε με στόχο τη δημιουργία ισχυρών βιομηχανιών και τη μεταφορά τεχνολογίας από δυτικές εταιρείες, διασφαλίζοντας ότι θα ελέγχει τη διαδικασία παραγωγής και θα αποκομίσει τα οφέλη από τις διεθνείς επενδύσεις. Σήμερα, δεν είναι μόνο ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο, αλλά ηγείται και σε τομείς αιχμής, όπως η ηλιακή ενέργεια, η ναυτιλία, τα ηλεκτρονικά και οι υποδομές.
Η Κίνα και η Εξέλιξη της Ποιότητας
Κάτι που αξίζει να τονιστεί είναι η τεράστια αλλαγή στην αντίληψη της ποιότητας των προϊόντων της Κίνας. Στη δεκαετία του 1990 και τις αρχές του 2000, οι κινεζικές παραγωγές θεωρούνταν φθηνές και κακής ποιότητας. Οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι καταναλωτές τα αντιμετώπιζαν με σκεπτικισμό, κοροϊδεύοντας τα προϊόντα τους ως “φθηνά και αμφιβόλου ποιότητας”. Ωστόσο, αυτή η αντίληψη έχει αλλάξει δραματικά. Σήμερα, η Κίνα παράγει προϊόντα κορυφαίας ποιότητας, σε τομείς όπως η ηλεκτρονική τεχνολογία, τα αυτοκίνητα, τα ρούχα και τα ρομπότ, που ανταγωνίζονται ή ξεπερνούν τα προϊόντα των πιο γνωστών αμερικανικών και ευρωπαϊκών brands.
Η Κίνα έχει καταφέρει να βελτιώσει τη ποιότητα των προϊόντων της μέσα από επενδύσεις στην καινοτομία και την παραγωγή, αλλά και μέσω της συνεργασίας με διεθνείς εταιρείες για τη μεταφορά τεχνολογίας και την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων παραγωγής. Για παράδειγμα, εταιρείες όπως η Huawei, η BYD (στην αυτοκινητοβιομηχανία), και η DJI (στην παραγωγή drones) έχουν αναδείξει τη χώρα ως πρωτοπόρο και σε ποιοτικά προϊόντα υψηλής τεχνολογίας.
Η Αντίθεση με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη
Η στρατηγική της Κίνας, σε αντίθεση με τη βραχυπρόθεσμη πολιτική των ΗΠΑ και της Ευρώπης, εστιάζει στην ανάπτυξη μακροπρόθεσμων πλεονεκτημάτων μέσω της εγχώριας παραγωγής και της ενίσχυσης της τεχνολογίας. Ενώ οι ΗΠΑ και η Ευρώπη επένδυσαν σε outsourcing και στη μείωση του κόστους παραγωγής μέσω της παγκοσμιοποίησης, η Κίνα εφάρμοσε έναν ελεγχόμενο εκσυγχρονισμό της παραγωγής της και δημιούργησε τοπικές βιομηχανίες σε στρατηγικούς τομείς, όπως η ρομποτική, τα ηλεκτρονικά, η ανανεώσιμη ενέργεια και οι υποδομές.
Η αντίφαση με τις δυτικές χώρες γίνεται ακόμα πιο έντονη όταν εξετάσουμε τη στρατηγική της Κίνας να επιβάλει αυστηρούς ελέγχους στις ξένες επενδύσεις και τη μεταφορά τεχνολογίας. Ενώ οι ΗΠΑ και η Ευρώπη παρέχουν άμεση πρόσβαση στους αγορές τους, η Κίνα απαιτεί από τις ξένες εταιρείες να συνεργάζονται με τοπικούς εταίρους και να επενδύουν στην εκπαίδευση και τη μεταφορά τεχνολογίας. Με αυτό τον τρόπο, η Κίνα εξασφαλίζει ότι κάθε ξένη επένδυση οδηγεί σε μακροπρόθεσμο όφελος για τη χώρα, και όχι απλώς στη μεταφορά θέσεων εργασίας και παραγωγής.
Οφέλη για την Κίνα από Μακροπρόθεσμο Σχεδιασμό
Τα οφέλη αυτής της στρατηγικής είναι ήδη εμφανή. Η Κίνα έχει αναδειχθεί σε παγκόσμια δύναμη, όχι μόνο στην παραγωγή φθηνών προϊόντων, αλλά και στην παραγωγή προϊόντων κορυφαίας ποιότητας, τα οποία είναι πλέον διεθνώς αναγνωρίσιμα. Σήμερα, η Κίνα είναι ο ηγέτης στις τηλεπικοινωνίες, την ρομποτική, την ηλιακή ενέργεια, την ηλεκτρονική και πολλές άλλες βιομηχανίες, παρέχοντας προϊόντα που ανταγωνίζονται τις καλύτερες μάρκες του κόσμου. Η μετάβαση από την παραγωγή “φθηνών” προϊόντων σε πρωτοκλασάτης ποιότητας έχει σφραγίσει την επιτυχία της Κίνας στην παγκόσμια αγορά.
Η Αντίδραση του Τραμπ και οι Δασμοί
Η στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ με τους δασμούς έχει τη βάση της στην προσπάθεια να προστατεύσει τις ΗΠΑ από την υπερβολική εξάρτηση από κινεζικά προϊόντα και να ενισχύσει τη εγχώρια παραγωγή. Με την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα, ο Τραμπ προσπάθησε να επαναφέρει θέσεις εργασίας και να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα με την Κίνα. Ωστόσο, αυτή η στρατηγική δείχνει την αδυναμία της αμερικανικής οικονομίας, η οποία με τις συνεχείς δημοσιονομικές ανισορροπίες και τα υπέρογκα χρέη, βρίσκεται στον γκρεμό. Η απόφαση να καταφύγει στους δασμούς, ενώ φαίνεται να έχει βραχυπρόθεσμες νίκες για τις ΗΠΑ, δεν λύνει τα υποκείμενα προβλήματα της οικονομίας, όπως η έλλειψη επενδύσεων στη βιομηχανία και η εξάρτηση από κινεζικές πρώτες ύλες και τεχνολογία.
Η Επιρροή στην Ευρώπη
Η στρατηγική των δασμών και των εμπορικών φραγμών δεν επηρεάζει μόνο τις ΗΠΑ και την Κίνα. Εξαιτίας της στενής διασύνδεσης των αγορών, η Ευρώπη πλήττεται άμεσα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες και την ανοιχτή αγορά, και οι δασμοί που επιβάλλονται από τις ΗΠΑ μπορούν να οδηγήσουν σε αλυσιδωτές επιπτώσεις, επηρεάζοντας τις εξαγωγές και την οικονομική ανάπτυξη.
Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι η αργοπορία στη λήψη αποφάσεων και στην εφαρμογή στρατηγικών στον τομέα του R&D (Έρευνας και Ανάπτυξης). Η Ευρώπη, με την πολυδιάσπαση των εθνικών πολιτικών και τη γραφειοκρατία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τη βραδύτητα στις αποφάσεις και τις στρατηγικές υλοποίησης που προκύπτουν από την ανάγκη για συνεννόηση μεταξύ πολλών κρατών-μελών. Αυτό καθυστερεί την ανάπτυξη καινοτομίας και την εφαρμογή στρατηγικών για την ενίσχυση των βιομηχανικών τομέων, σε αντίθεση με την Κίνα, η οποία μπορεί να κινηθεί ταχύτερα και να εφαρμόσει μακροπρόθεσμες πολιτικές σε επίπεδο κράτους.
Συμπέρασμα
Η στρατηγική μακροπρόθεσμου σχεδιασμού της Κίνας, που περιλαμβάνει επενδύσεις σε τομείς αιχμής και αυστηρούς ελέγχους στις εξαγωγές και τις επενδύσεις, έχει αποδώσει τεράστια οφέλη για τη χώρα. Η Κίνα έχει καταφέρει να αναδειχθεί σε παγκόσμιο ηγέτη στην παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων, ενώ η Δύση, η οποία βασίστηκε σε βραχυπρόθεσμες στρατηγικές και outsourcing, αντιμετωπίζει μια κρίση ανταγωνιστικότητας. Η Κίνα, με το στρατηγικό της σχέδιο, έδειξε ότι η επένδυση στην καινοτομία και η συγκέντρωση τεχνολογίας και παραγωγής είναι ο δρόμος για την πραγματική παγκόσμια κυριαρχία.
Η αντίδραση του Τραμπ με τους δασμούς και οι καθυστερήσεις στην Ευρώπη δείχνουν την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των στρατηγικών σε παγκόσμιο επίπεδο.